ఒక అర్థంలో వదిలిన వాక్యం కొన్నిసార్లు మరో అర్థంతో ఎదుటి వారి మనసున వాలిపోతుంది. మాట అనడంలోనో వినడంలోనో ఎక్కడ పొరబడినా అపార్థం భగ్గుమంటుంది. అప్పటిదాకా మమతలూరిన బంధం కాస్తా మంటల పాలవుతుంది. ఎందుకిలా? అంటే కారణాలేవో ఉంటాయి. ఇప్పుడెలా? అంటే ఆ మంటల్ని ఆర్పే మార్గాలూ ఉంటాయి. కాకపోతే విషయం మీద బాగా మనసు పెట్టాలి మరి!
జీవితాంతం కలిసే బతుకుదామని, కష్టాలూ, కన్నీళ్లూ కలిసే పంచుకుందామని, ఎన్ని అడ్డంకులు వచ్చినా ఎడతెగకుండా జీవిద్దామని ఎన్నెన్నో బాసలు చేసిన స్నేహాలు ఈ రోజు లేవు. జీవన యాత్రలో ఒకరికొకరు తోడై ప్రాణంలో ప్రాణమై కడ ఊపిరి దాకా కలిసే ఉందామనుకున్న ప్రేమలు ఈ రోజు లేవు. అపార్థాల సుడిగాలిలో ఇలా ఎన్నెన్నో బంధాలు ఎక్కడెక్కడికో కొట్టుకుపోయాయి. కనీసం ఆనవాళ్లయినా లేకుండా చెల్లాచెదరైపోయాయి. ఆశలన్నీ నిరాశలు చేసి అర్థాంతరంగా ఎటో వెళ్లిపోయాయి.
ఎందుకిలా జరిగిందని ఎవరికి వారు ఎన్నిసార్లు ప్రశ్నించుకున్నా స్పష్టమైన సమాధానమేదీ దొరకదు. ప్రతి అపార్థం వెనుక అన్నేసి కారణాలుంటాయి మరి! వాటిలో అప్పటికప్పుడు తలెత్తినవి కొన్నయితే, ఎప్పటినుంచో గూడుకట్టుకుని పర్వతంలా పెరిగిపోయినవి కొన్ని. పరిశీలిస్తే ఎక్కడా అపార్థాలకు తావివ్వని జీవితమే కనిపించదు. కాకపోతే అపార్థాల్లో కొన్ని కొద్ది రోజుల పాటు ఉండి తొలగిపోతాయి. మరికొన్నేమో జీవితాంతం వెన్నంటి నడుస్తాయి. జీవితాన్నొక అగ్నిగుండం చేస్తూ అలా బతికేస్తాయి.
మూలాలు ఏవి?
అసలీ అపార్థాలేమిటి? వీటి ఉనికేమిటి? ఊరేమిటి? ఇవి ఎక్కడినుంచి పుట్టుకొస్తాయి? అంటే ఇవేవీ ఆకాశంలోంచి ఏమీ పుట్టుకు రావు. వాస్తవాల్ని వక్రీకరిస్తే అవే అపార్థాలవుతాయి. ఈ అపార్థాలు ఒక్కోసారి వాస్తవాలనుంచి మొత్తంగానే పక్కకు జరిగిపోయి అవి పూర్తి స్తాయి అబద్ధాలైపోవచ్చు.
అందుకే "అపార్థానికి గురైన సత్యం కంటే ఘోరమైన అబద్ధం మరొకటి లేదు.'' అంటాడు మానసిక వేత్త విలియమ్ జేమ్స్. ఇంతకీ వాస్తవాలు వక్రీకరణకు గురికావడానికి కారణమేమిటి? ఈ అపార్థాలేమిటి? అంటే చాలాసార్లు ఎదుటి వ్యక్తిని అర్థం చేసుకునే మానసిక స్థాయి లేకపోవడమో లేదా విషయాన్ని వ్యతిరేక కోణంలోంచి చూడటమో కారణంగా కనిపిస్తాయి.
ఎదుటి వ్యకి ్తని అసలు అర్థం చేసుకునే ప్రయత్నమే చేయకపోవడం కూడా కారణం కావచ్చు. ఎదుటి వారి విలువల మీద ఏమాత్రం గౌరవం గానీ సదభిప్రాయం లేకపోవడం కూడా కారణం కావచ్చు. అలాగే ఆలోచనలకూ, చర్యలకూ మనకు తెలియని ముఖాలు కూడా ఉంటాయనే సత్యాన్ని గుర్తించకపోవడం వల్ల కూడా అపార్థాలు చోటుచేసుకుంటాయి. ఇవే కాకుండా ఎదుటి వారి పరిమితులను, వారి సమస్యలను గుర్తించకపోవడం, వాటి పట్ల ఏమాత్రం సానుభూతి లేకపోవడం కూడా అపార్థాలకు కారణం కావచ్చు.
ఏవో కొన్ని ప్రత్యేక సందర్భాల్లో తప్ప అపార్థాలు హఠాత్తుగా వచ్చిపడే పరిణామాలు కావు. చాలా వరకు ముందునుంచే ఎదుటి వ్యక్తి పట్ల ఉన్న అయిష్టత, అవిశ్వాసాలు, అసూయా ద్వేషాలే వీటి వెనుక ఉంటాయి. ద్వేషానికి ప్రత్యక్ష వైరమే ఉండనవసరం లేదు. జీవనశైలి పట్లగానీ, ఒకరి భావజాలం పట్ల మరొకరికి ఉన్న వ్యతిరేకత కూడా అపార్థాలకు దారి తీయవచ్చు. ఇవేవీ కాకుండా ఒకరి పట్ల మరొకరికి ఉన్న అనుమానాలు కూడా కారణం కావచ్చు.
దూరాలు చేరితే...
ఏమైనా అపార్థాలు అంకురించడం చాలా సులభం. కానీ, వాటిని తొలగించడమే చాలా కష్టం. పోనీ, ఒకే ప్రదేశంలో ఉంటూ రోజూ కలిసే వారైతే, అప్పుడో ఇప్పుడో వాటిని తొలగించుకునే అవకాశమైనా ఉంటుంది. అలా కాకుండా ఏ దూర ప్రాంతం నుంచో వచ్చిన వారితో అయితే దాన్ని తొలగించుకునే అవకాశమే మళ్లీ రాకపోవచ్చు.
అపార్థానికి గాయపడిన వ్యక్తి ఎదురుగా ఉంటే అతని ముఖ కవళికలను గమనించి వెంటనే సర్దిచెప్పుకునే అవకాశమైనా ఉంటుంది. కొందరు అలా బయటికేమీ కనిపించనివ్వరు. కానీ, ఆ మాటను ఏళ్ల పర్యంతం మనసులో ఉంచేసుకుంటారు. అలాగే ఫోన్‌లోనో, మేల్ ద్వారానో తలెత్తిన అపార్థాలు కూడా కొన్ని సార్లు అలాగే గూడుకట్టుకుని ఉంటాయి.
ఇలాంటి స్థితిలో బంధాలు శాశ్వతంగా తెగిపోయే ప్రమాదం ఉంది. ఏదైనా ఒక విషయంలో మనకు స్పష్టత లేనప్పుడు అసలు మాట్లాడకపోవడమే మేలు. ఏదో అనుకుని మరేదో మాట్లాడేస్తే అవి అపార్థాలకే దారి తీస్తాయి. ఆ తరువాత నా ఉద్దేశం అది కాదు మొర్రో అని ఎంత అరిచి గీపెట్టినా కొన్ని సార్లు ప్రయోజనం ఉండకపోవచ్చు.
కొందరికి ప్రతి చిన్న విషయానికీ విపరీతార్థాలు తీసే స్వభావం ఉంటుంది. ఎదుటి వారు ఏంమాట్లాడినా అది వారికి తప్పుగానే కనపడుతుంది. ఇలాంటి వారు ఎవరితోనూ ఎక్కువ కాలం స్నేహంగా ఉండలేరు. చివరికి అందరికీ దూరమై ఏకాకిలా మిగిలిపోతారు.
సానుభూతి చాలు
అసలు ప్రపంచంలో ఏ వ్యక్తి అయినా అన్ని సార్లూ అంతే అర్థవంతంగా, అపార్థాలకు ఏ మాత్రం తావు లేకుండా మాట్లాడగలడా? అది సాధ్యం కాదనే విషయాన్ని గుర్తిస్తే ఎన్నో అపార్థాలకు అసలు స్థానమే ఉండదు. పైగా ఎవరైనా ఏదైనా తప్పు మాట్లాడితే దానికంతా ఆ వ్యక్తినే బాధ్యుణ్ని చేయకుండా అతని వెనుకున్న పరిస్థితులేమిటో కూడా చూడాలి.
అందుకే ఎదుటి వారి మాటలను సానుభూతితో అర్థం చేసుకోవడం ముఖ్యం. అందుకే "సానుభూతి, సదవగాహన, క్షమ ఈ మూడే అపార్థాలకు బలమైన అడ్డుకట్టలు'' అంటాడు మనోవిశ్లేషకుడు రష్ డోషియర్. ప్రపంచంలో సంపూర్ణ మానవులంటూ ఎవరూ లేరు కదా! ఇలాంటి స్థితిలో మనిషి ప్రతి మాటా అంత సర్వ సమగ్రంగా ఎలా ఉంటుంది? ఎంత వారలైనా అప్పుడో ఇప్పుడో తప్పులు దొర్లకుండా పోవు.
ఆ తప్పు అతనిలోనే ఉందా? లేక మనం అర్థం చేసుకోవడంలో ఉందా? అన్నది మళ్లీ ఎప్పుడూ ప్రశ్నే. ఎంత జాగ్రత్తపడినా అపార్థాలు చోటుచేసుకుంటూనే ఉంటాయి. ఆ సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోవడం ముఖ్యం. అప్పుడే ఒకరినొకరు మన్నించుకోవడం వీలవుతుంది. అప్పుడే మనసులు మళ్లీ కలసిపోవడం సాధ్యమవుతుంది.
జూ బమ్మెర
